—
Onze belangrijkste beslissing is geloven of we in een vriendelijk of in een vijandig universum leven.
— Albert Einstein
—
Het eerste deel van dit boek ging over mijn ontdekkingstocht in de wondere wereld van geld.
Die niet over geld bleek te gaan.
In het meest beschouwende hoofdstuk (2, ‘Dit is geen economieles’) bracht ik drie zaken aan het licht:
Een perceptie van tekort die kunstmatig in stand wordt gehouden.
Een economisch model dat niet weet wanneer meer genoeg is.
Een zucht naar groei die uiteindelijk alleen maar verliezers kent.
Door je voor en na dat hoofdstuk mee te nemen in mijn eigen vallen en opstaan, heb ik naast zicht op wat er niet werkt, hopelijk ook een glimp gegeven van hoe het wel kan.
De glimp stelt me nog niet tevreden.
Met het derde deel van dit boek wil ik een antwoord geven op de vraag: welke stappen kunnen we zetten, zelf en samen, naar een wereld die leeft in plaats van overleeft? Dit tweede deel gaat over een fundamentelere vraag: welke blik bepaalt onze stappen?
Om het belang van deze vraag in te leiden, iets over mijn blik. Loskomen van beperkende systemen leidde bij mij namelijk niet automatisch tot bevrijding. Ik liep juist tegen beperkende systemen aan, in mezelf. Dat was confronterend, soms geestig, soms kwam er een bevrijdende halleluja en soms zette ik mezelf meteen weer vast met nú heb ik het begrepen!
Wat maakte dat ik dit spel van bevrijding en vastzetting speelde?
Wat maakt dat ik het nog steeds weleens speel?
Ik heb hier reeds een antwoord op gegeven, aan het einde van de geen-economieles:
angst heeft de venijnige neiging
om van illusie
werkelijkheid te maken.
Wanneer ik mezelf vastzet, is iets in mij naarstig op zoek naar zekerheid. Dit naarstige gelooft dat ik niet goed genoeg ben om volledig te leven, en dat ik dus dingen buiten mezelf nodig heb om compleet te zijn. Eén van die dingen is weten hoe leven werkt. Want als ik weet hoe leven werkt, wordt leven voorspelbaar en ‘veilig’.
Deze onbewuste hang naar zekerheid levert een hoop problemen op, in de eerste plaats omdat zekerheid in de buitenwereld niet bestaat. Alles buiten mezelf waar ik rust in hoop te vinden, verandert of vergaat, vaak op manieren die ik van tevoren niet kan bedenken. Door daarin toch zekerheid te willen vinden, ontneem ik mezelf iets essentieels: leven.
Onze collectieve zucht naar zekerheid komt voort uit twee vergissingen die ook in deel I zijn benoemd:
Ik heb te weinig.
Ik ben te weinig.
Of deze vergissingen nu voortkomen uit angst of uit geloof, maakt niet uit; wanneer we er onbewust aan vasthouden, snijden we onszelf af van de wereld waar we diep vanbinnen het liefst in willen leven. Anders gezegd: willen we echt een nieuwe aarde creëren, dan hebben we de verhalen aan te kijken waarmee we onszelf en elkaar zo voor de gek proberen te houden. Zodra we dat durven, ontwaakt ook een kracht in ons die werkelijke, positieve verandering creëert.
Dat is het uitgangspunt van dit tweede deel van Geld Gaat Nooit Over Geld.
Dit uitgangspunt ga ik via drie vragen onderbouwen:
Waarom is ik ben niet goed genoeg een vergissing?
Wat is de relatie tussen deze vergissing, geld en de wereld van nooit genoeg?
Wat wordt er mogelijk wanneer we de vergissing durven omdraaien?
De eerste vraag wil ik zowel vanuit een spiritueel oogpunt als vanuit boerenverstand beantwoorden. Voor de tweede vraag zal ik een lijn trekken tussen ik ben niet goed genoeg en de drie overlevingsmechanismen die we vooral van natuurseries kennen. Voor de derde vraag schakel ik de hulp in van de leukste rekensom die ik ooit heb gemaakt, een bordspel en een verhaal.
Maar eerst wil ik terugkomen op een ontmoeting tijdens mijn experiment zonder geld.
