Deel II. Business as Unusual

Komt een visser bij de bank

Er bestaat een spel genaamd Fish Banks. Het lijkt een beetje op Monopoly, maar in plaats van vastgoedmagnaat speel je vissersbedrijf. Je start met een pot geld, een kleine vloot en een vijver om uit te vissen. Je bepaalt zelf waar, wanneer en hoeveel je vist, je kunt je vloot uitbreiden en je kunt boten aan andere spelers verkopen. Elke zoveel speelrondes krijgt het hele spelersveld informatie over hoe het gaat met de vispopulatie in de vijver.

Fish Banks wordt wereldwijd door duizenden mensen, teams, organisaties en bedrijven gespeeld. Bijna nooit is er een winnaar.

Bijna alle deelnemers beginnen met overbevissing. Bijna alle deelnemers gaan door met overbevissing, zelfs wanneer blijkt dat ze daarmee koersen op een catastrofe. Bijna altijd eindigt het spel bij Game Over, zowel voor de vispopulatie als voor de teams. Ook teams die bewust duurzaam starten, laten zich gaandeweg verleiden tot overbevissing, omdat ze andere teams harder zien vissen dan zij.

Mensen die in commerciële sectoren werken, overbevissen.

Mensen die bij overheidsinstanties en andere publieke organisaties werken, overbevissen.

Zelfs mensen die bij milieu-instellingen werken (en er dus hun werk van maken om natuur te beschermen), overbevissen.

Echter.

In een paar gevallen eindigt het spel niet bij totale ineenstorting. In één spel bijvoorbeeld, legt een team van Harley Davidson-medewerkers de netten neer. Het weigert verder te spelen, totdat alle teams in het spel blootgeven hoeveel ze vangen. Waarom? Omdat je maar op één manier kunt weten of er wel of geen overbevissing plaatsvindt: door alle vangsten bij elkaar op te tellen.

Andere teams in het spel stemmen in en het spel gaat verder. Nu begint het Harley Davidson-team bij elke speelbeurt aan te kondigen of ze haar vloot gaat uitbreiden of niet. Nergens dicteren de spelregels dat dit moet en voor een geest die gewend is aan concurrentie, is dit soort transparantie oliedom.

Het Harley Davidson-team houdt voet bij stuk.

Andere teams volgen.

Dit is wat er gebeurt:

Geen enkel team wordt uit het veld gespeeld.

De vispopulatie neemt niet af, maar groeit mee met de vissersbedrijven.

Het minst winstgevende team verdient meer dan de meest winstgevende teams in spellen waar de boel uiteindelijk ineenstort.

Iedereen, inclusief Moeder Natuur, wint.¹Ik las over Fish Banks in The Necessary Revolution: How Individuals and Organizations are Working Together to Create a Sustainable World, geschreven door Peter Senge e.a., uitgegeven in 2008. Meer over het Fish Banks bordspel vind je op Systemdynamics.org.

_

• 1
  Ik las over Fish Banks in The Necessary Revolution: How Individuals and Organizations are Working Together to Create a Sustainable World, geschreven door Peter Senge e.a., uitgegeven in 2008. Meer over het Fish Banks bordspel vind je op Systemdynamics.org.